Er komt best wel veel kijken bij het realiseren van een bedrijfsovername. Niet alleen de persoonlijke wensen van de ondernemer bij start van het proces spelen een belangrijke rol maar ook de mogelijkheden van de onderneming om over te gaan naar een nieuwe ondernemer zijn van grote invloed. Veel ondernemers denken eraan maar beginnen (veel) te laat en dat kan zorgen voor onnodige problemen en (fiscale) uitdagingen. Dit geldt niet alleen bij een overdracht aan de kinderen maar ook bij een verkoop aan een collega bedrijf.
Starten met stoppen
De wensen en eisen van de ondernemer vormen de basis voor de start. Sommige ondernemers denken pas aan een bedrijfsovername als ze ruim pensioenleeftijd zijn gepasseerd en andere al tientallen jaren eerder.
De crux van een bedrijfsovername zit in de voorbereiding. Daarvoor is goede en een up-to-date informatie nodig over de dagelijkse bedrijfsexploitatie. Hoewel de voorbereiding soms ver van te voren worden ingezet, kan het ook op het laatste moment aankomen, omdat een bedrijfsovername zich niet altijd laat plannen. Denk hierbij dat de ondernemer wordt benaderd voor bedrijfsovername door een directe collega of investeringsmaatschappij. Hetgeen steeds vaker is gaan plaatsvinden in de huidige overnamemarkt anno 2025.
De rol, taken en verantwoordelijkheden van de ondernemer en de overdraagbaarheid daarvan dienen zo goed mogelijk in de bedrijfsexploitatie te zijn ondervangen, of in ieder geval binnen afzienbare tijd over te dragen. De ondernemer doet er goed aan te streven naar een lage persoonsafhankelijkheid in de dagelijkse gang van zaken. Voor sommige ondernemers een utopie maar door enkele aanpassingen in de aansturing en/of bedrijfsvoering voor vele ondernemers toch haalbaar. Deze fase van jezelf overbodig maken is natuurlijk niet voor iedereen haalbaar maar stap niet in de valkuil dat bij een naderende overdracht de commerciële activiteiten op een laag pitje gezet onder het mom van: "dat zal mijn opvolger maar moeten aanpakken". Dit komt het realiseren van bedrijfsovername niet ten goede.
De financiële administratie van de onderneming moet op orde en up-to-date zijn. Het inzicht in de financiële en operationele prestaties van de onderneming zijn gedurende het bedrijfsovernameproces essentieel. De omvang en samenstelling van het onderhanden werk en voorraadposities vormen belangrijke onderdelen bij de overgang naar een nieuwe eigenaar. Hier wordt tijdens onderhandelingen en in de contractfase veel aandacht aan besteedt.
De juridische en fiscale voorbereiding
Met name de juridische vorm van uw onderneming bepaalt hoeveel u straks bij de overdracht aan belasting moet betalen en vooral ook: op welk moment. Het fiscaal verkoopklaar maken biedt hierin uitkomst. Bij een tijdig ingezette holding werkmaatschappij structuur is al veel (belasting) leed afgewend door de deelnemeningsvrijstelling. Een aandachtspunt bij deze structuur is de eventuele aanwezigheid van een zogenoemde Materiaal B.V., Deze vennootschap bevat diverse activabestanddelen (voertuigen, gereedschappen en soms ook onroerend goed) dat verhuurd wordt aan de werkmaatschappij. Bij overdracht van de werkmaatschappij kan de levering van deze activa soms tot fiscaal nadelige situaties leiden.
Het verkrijgen van inzicht in de daadwerkelijke (en realistische) waarde van de aandelen van de onderneming en de eventueel realiseerbare verkoopprijs is de vervolgstap voor menig ondernemer. Door zogenoemde multipliers ‘even’ snel los te laten op de gerealiseerde EBITDA of het uitvoeren van een simpele goodwill berekening kan snel een verkeerd financieel beeld worden geschapen.
Zeker als er sprake is van een familiare overdracht waarbij de Belastingdienst ook gaat meekijken in het kader van de bedrijfsopvolgingsregeling biedt een gedegen waardebepaling uitkomst. Bij de waardering van de aandelen moet men zich bewust zijn van het feit dat de koper de gedane investering (de overnameprijs) in een redelijke termijn kan terugverdienen. Ook de bank (als financier) kijkt er op deze manier naar.
De waarde van de aandelen en de overnamesom van uw onderneming zijn geen identieke begrippen. De waarde is de uitkomst van één of meer toegepaste waarderingstechnieken. De overnamesom is het resultaat van de onderhandelingen, waarbij ook strategische overwegingen en marktomstandigheden een belangrijke rol spelen.
Er komt dus nogal wat kijken bij het starten van de overdracht van uw bedrijf aan familie, personeel of derden. Begin daarom tijdig met de voorbereidingen van dit proces en laat u hier goed bij adviseren. Elke onderneming is uniek en daarbij ook de bedrijfsovername. Vaak is er veel meer mogelijk dan alleen de opvolging door zoon, dochter of een collega uit de buurt. Het is goed om alle opties in beeld te krijgen en zo tot de beste beslissing te komen.
Wilt u eens verder praten over uw uitdagingen?
MKB Advies Partners is volledig thuis in de financiële, juridische en organisatorische kanten van een bedrijfsovername of bedrijfsopvolging. Maak gratis kennis met een adviseur bij u in de regio.
Neem contact op Meer artikelen
