Bedrijfsoverdracht. Je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen
Vroeger gingen bedrijven vaak generaties en decennia mee. Tegenwoordig is de levensduur van een onderneming een stuk korter. Dat komt onder andere door innovaties, de toenemende automatisering, maar het is vooral de vergrijzing van een grote groep ondernemers die een grote rol speelt bij het aantal bedrijfsoverdrachten in het MKB.
Feit is hoe dan ook dat, mede door bovenstaande factoren, veel bedrijven in de verkoop gaan. Het aantal bedrijfsovernames zal de komende jaren alleen maar verder gaan toenemen. Het is daarom belangrijk om op tijd je onderneming hierop voor te bereiden en aantrekkelijk te maken voor de volgende generatie of potentiële kopers. Maar hoe doe je dat?
1. Zorg voor een heldere persoonlijke strategie
Heel veel ondernemers hebben zich nog geen beeld gevormd van het hoe en wanneer als het gaat om een bedrijfsoverdracht. Dat is toekomstmuziek en ‘dat komt wel’. Toch is het goed om op tijd na te denken over de timing van de bedrijfsoverdracht en je eigen (veranderende) rol. Het maakt nogal een verschil of je over 10, 5, 3 of 1 jaar gaat stoppen. Wil je na de overdracht nog bij het bedrijf betrokken blijven? En zo ja, in welke rol zie je jezelf dan? Hoe lang wil je dat blijven doen? Aan wie ga je het bedrijf overdragen? Blijft het in de familie, gaat het bedrijf over op het huidige management of zoek je een strategische, externe koper? Allemaal vragen om bij stil te staan en hier een keuze in te maken. Het klinkt allemaal heel logisch en eenvoudig, maar de praktijk leert dat dit toch erg lastig kan zijn.
2. Zorg voor een heldere bedrijfsstrategie
Hoe loods je je bedrijf naar de haven op het moment dat je daadwerkelijk wilt overdragen? En wat is ervoor nodig om dat tijdig te doen en met zo goed mogelijke resultaten? Je zult merken dat een bedrijf starten of uitbouwen een heel andere focus vraagt en om andere beslissingen vraagt. Veel ondernemers stoppen met innoveren en investeren om zo kosten te besparen. Dat kan een goede strategie zijn, maar voor een volgende generatie of koper betekent het dat, naast de aankoop van het bedrijf, nieuwe investeringen nodig zijn. Dat maakt je bedrijf minder waard of moeilijker verkoopbaar. Het is dus zaak om op het gewenste moment van verkoop een goed draaiende, up to date onderneming te hebben. Maar hoe doe je dat dan? Wanneer en hoe investeer je optimaal om je onderneming verkoop klaar te maken?
3. Maak jezelf niet onmisbaar
De meeste MKB bedrijven zijn voor de operationele zaken sterk afhankelijk van de eigenaar of eigenaren. Ze zijn vaak de spin in het web die managementtaken nauwelijks gedelegeerd hebben. Voor potentiële kopers kan dat een kans zijn, bijvoorbeeld omdat ze zelf die rol ambiëren. Maar vaker wordt het toch gezien als een groot risico, wat weer ten koste van de waarde van je bedrijf gaat. Het is dus verstandig om managementtaken te delegeren naar medewerkers die daarvoor de capaciteiten hebben. Het vormen van een managementteam kan hierbij een optie zijn. Zo draait de business door en ontstaat er ruimte voor het langzaam terugtrekken uit de organisatie.
4. Begeleid je opvolger(s)
Als het bedrijf wordt overgedragen binnen de familie of aan het huidig personeel, dan is het nooit te vroeg om een start te maken met de begeleiding. Zo zorg je dat ze tijdig zijn klaargestoomd voor als het moment daar is en zij de verantwoordelijkheid overnemen. Maak ook hierbij zakelijke beslissingen, zoals wie kan het wel en wie niet? Als het de bedoeling is om het bedrijf aan een derde te verkopen, dan is het verstandig om het managementteam gericht te begeleiden in hun taken. Investeer in hun ontwikkeling, faciliteer cursussen en overweeg bijvoorbeeld om tijdelijk een coach in te huren voor een zo goed mogelijk resultaat. Zo worden zij goed voorbereid op hun nieuwe rol, wat voor een koper de waarde van het bedrijf goed doet.
5. Zorg voor actuele en juiste managementinformatie
Nu je zelf steeds meer afstand neemt en de operationele zaken georganiseerd zijn, verandert je behoefte aan managementinformatie. Besteed hier dan ook tijdig aandacht aan. Bij voorkeur sluit je de managementinformatie aan bij je strategie. Zorg dus voor een strategie die aansluit met hetgeen gerapporteerd wordt. Een bijkomend voordeel van goede managementinformatie is dat je de toekomstige koper goed en snel kunt informeren. Dat komt de verkoopbaarheid ten goede.
6. Verricht voortijdig due diligence
Kopers laten als sluitstuk van de aankoop van een bedrijf vaak een due diligence onderzoek uitvoeren. Daarbij is het de bedoeling dat wordt vastgesteld dat alle informatie die tijdens de verkoop en onderhandeling is verstrekt, ook correct is. Er wordt dan ook gezocht naar “lijken in de kast”. Niet zelden komen er onverwachte en ongewenste zaken naar boven die ertoe kunnen leiden dat de verkoop niet doorgaat of dat er opnieuw moet worden onderhandeld. Dat kun je voorkomen door tijdig zelf een vergelijkbaar onderzoek te laten verrichten naar bijvoorbeeld de fiscale status, winstgevendheid, juridische kwesties en de actualiteit van procedures. Mocht uit dat onderzoek blijken dat er nog zaken geregeld moeten worden, dan ben je nog ruim op tijd om maatregelen te nemen en nare verrassingen te voorkomen.
7. Laat je coachen in je veranderende rol
Je ziet, er moet een hoop geregeld worden voor dat je een bedrijf kunt verkopen. Maar vergeet vooral jezelf niet. Voor jou gaat er namelijk ook veel veranderen. Je betrokkenheid bij de bedrijfsvoering wordt anders en vermindert. Je managementstijl zal veranderen en je moet leren loslaten van hetgeen je in al die jaren hebt opgebouwd. Jouw aanwezigheid is van groot belang en je houding heeft grote invloed op je medewerkers. Naast de gewone gang van zaken, vraagt het verkopen en onderhandelen veel van jouw tijd en energie. Het is daarom verstandig om ook in jezelf te investeren. Een business coach kan je hier goed bij helpen.
Wat je hierboven hebt gelezen, zijn de zogenaamde “softe” aspecten voor een succesvolle bedrijfsoverdracht. In de praktijk is hier niets “softs” aan. Het zijn essentiële zaken, waar je op tijd en goed over na moet denken. Laat je hierbij goed adviseren en maak gebruik van een goede sparringpartner. Zo vermijdt je zoveel mogelijk hobbels en kun je je bedrijfsoverdracht zo soepel mogelijk te laten verlopen.
Wilt u eens verder praten over uw uitdagingen?
MKB Advies Partners is volledig thuis in de financiële, juridische en organisatorische kanten van een bedrijfsovername of bedrijfsopvolging. Maak vrijblijvend kennis met een adviseur bij u in de regio. Bel 085 06 04 700 of stuur een e-mail naar info@mkbap.nl
